روستاي گردشگري كلپورگان جايي است كه زنان هنرمند بلوچ هنر خود را در آن به نمايش ميگذراند. سفال كلپورگان، هنر شگرف بانوان بلوچي است؛ سفالي منقوش كه از جوامع ابتدايي بازمانده است. زنان سفالگر كلپورگان خود موزههاي زندهاي هستند كه ميتوان ساعتها آنها را به تماشا نشست و در آخر ظرفي را از ايشان تحويل گرفت كه گويي از اعماق خاكي با هزاران سال .قدمت سربرآورده است
روستاي گردشگري كلپورگان يكي از مقاصد و جاذبه هاي گردشگري استان سيستان و است و در فاصله كمي از سراوان قرار دارد. موزه زنده سفال روستا به همت مسئولان بلوچستان برپا شده و فرصتي ايدئال است براي آشنايي با اين هنر ارزنده.
كلپوره« نام گياهي با مصرف دارويي ويژه منطقه بلوچستان است و كلپورگان نام روستايي در ٢5 كيلومتري شهرستان سراوان. در اين روستا نيز مانند ديگر روستاها شغل اكثريت مردم كشاورزي است و محصولات آن عبارتاند از خرما، مركبات و سبزيجات. اما تنها مشخصهاي كه كلپورگان را از بقيه مناطق متمايز ميكند، سفالگري آن است؛ هنري كه شيوه ساخت آن با قدمتي بين ٤ تا ٦ هزار سال همچنان دستنخورده باقي مانده است و تنها كارگاه سفالي كه هنوز به شيوه بدوي به كارش ادامه ميدهد، كارگاه سفال كلپورگان است
سفال كلپورگان يادگاري بازمانده از هنر سفالگري هزاره هاي قبل از ميلاد و نشان دهنده تداوم حيات نوعي سفال به نام سفال قرمز است. اين سفالينه ها شاهكار انديشه و هنر زنان سيستان و بلوچستان هستند؛ هنري كه نسل به نسل و سينه به سينه از مادران به دختران بلوچ منتقل شده است و گذشت زمان و حوادث تاريخ نه تنها از اصالت آن كم نكرده، بلكه بيش از پيش بر ارزشهاي هنري آن افزوده است. خالقان سفال كلپورگان در طول تاريخ هميشه زنان بوده اند. آنها از چرخ براي سفالگري استفاده نمي كنند؛ بلكه سفال را با دست مي سازند و براي تزيين سطح آن، از اشكال خاص هندسي با پيشينه اي بسيار استفاده ميكنند. تمام تزيينات سفالينه ها نمادهاي تجديدي و ذهني هستند. اين نقوش حكايت از خواسته هاي روحي هنرمند دارند و گاهي نشانگر اعتقادات و باورهاي نشئت گرفته از محيط هستند
يافته هاي باستانشناسي نشان از آن دارد كه ظروف سفالي به دست آمده از شهر سوخته كلپورگان تامين و با شتر به این شهر منتقل مي شده است. اين سفالينه هاي خاص و بينظير در تاريخ ٧ مهر ١٣٨١ با شماره ثبت ٦٤٧٢ بهعنوان يكي از آثار ملي ايران به ثبت رسيد.
كلپورگان كجاست؟
شهرستان سراوان با وسعتي حدود ٢٣هزار و ٨٨٠ كيلومتر مربع با سابقهاي تاريخي و تمدني بسيار كهن، شرقي ترين شهرستان سيستان و بلوچستان و در فاصله ٣٤٠ كيلومتري از مركز استان واقع به شمار مي آيد و در فاصله شده است. روستاي گردشگري كلپورگان از جاهاي ديدني سراوان .١٥ دقيقه اي از آن قرار دارد استان سيستان و بلوچستان، سراوان، كيلومتر٢٠ جاده سراوان به دهك.
سفالگری:
در طول تاريخ هنر سفالگري متعلق به زنان بوده است؛ زيرا مردان به شكار يا كشاورزي می پرداختند. همچنين بنا بر شواهد تاريخي زنان ابداع كنندگان هنر سفالگري بوده اند.
یک سنگ بزرگ قرمز، سه سنگ كوچك، يك كاسه آب و يك تخته چوب كوچك، ابزار كار زنان هنرمند بلوچ را تشكيل ميدهند؛ زناني كه دهه ها است سعي در حفظ سنت پيشينيان خود دارند تا خاك را به كيمياي تاريخ مبدل كنند. زنان با دستان هنرمند خود گل را به شكل كاسه، كوزه، جام، پارچ و ليوان مي سازند. زنان سختكوش و هنرمند كلپورگان با وجود تمام سختيها هزاران سال است كه شاهكار هنر پارينه سنگي را حفظ كرده اند
خاك براي سفالسازي از فاصله دو تا سه كيلومتري كارگاه، يعني معدن خاك رس مشكوتان تامين مي شود. اين خاك در قديم توسط چهارپايان يا سبدهاي مخصوص (كچو) به كارگاه حمل ميشد؛ اما امروزه با كمك بيل مكانيكي از زمين برداشته و با ماشين به كارگاه حمل مي شود. مواد موجود در خاك باعث مي شود، ابتدا به رنگ خاكستري متمايل به سبز روشن ديده شود. پس از خيس .شدن به رنگ خاكستري مايل به سبز زيتوني درمي آيد.
سنگ تيتوك نيز در منطقه تپه آچار در كهوران بخش زابلي يافت ميشود و رنگ آن معمولا قهوهاي يا سياه است. اين سنگ نوعي سنگ منگنز و رنگ حاصل از آن قهوهاي است. درصد بالاي اكسيد آهن و اكسيدهاي ديگر و همچنين مقداري ناخالصيهاي ديگر با محتواي بسيار زياد آن باعث سياه رنگ شدن به هنگام پخت مي شود.
